Ἀπολυτίκιον Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἦχος α' Ἐν τῇ Γεννήσει τὴν παρθενίαν ἐφύλαξας, ἐν τῇ Κοιμήσει τὸν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε. Μετέστης πρὸς τὴν ζωήν, μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς ζωῆς, καὶ ταῖς πρεσβείαις ταῖς σαῖς λυτρουμένη, ἐκ θανάτου τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
ΙΕΡΟΣ ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΝΑΟΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΛΛΙΜΑΣΙΑΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΧΙΟΥ, ΨΑΡΩΝ ΚΑΙ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ

Κυριακή 6 Δεκεμβρίου 2015

Ο Άγιος Νικόλαος ο Αγιοθαλασσίτης Ο Προστάτης των Ναυτικών και των θαλασσινών (Πόπης Χαλκιά – Στεφάνου)

Αναμφισβήτητο είναι ότι ο Άγιος Νικόλαος κατέχει ξεχωριστή θέση στο νέφος των Αγίων και Μαρτύρων, που κοσμούν το στερέωμα της Εκκλησίας μας. Θεωρείται από τους πιο σημαντικούς και χαρισματικούς μεγάλους Αγίους της Χριστιανωσύνης με πρωτεύουσα θέση στην Ιεραρχία των Αγίων. Η Εκκλησία μας Τον κατατάσσει μετά τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

Ωστόσο, μολονότι έζησε τον 3ον – 4ον μ. Χ. αιώνα, οι πρώτες γραπτές μαρτυρίες για τον βίο Του εμφανίζονται μετά τον 5η εκατονταετηρίδα, δηλαδή ενάμισυ αιώνα αργότερα, δεδομένου ότι οι σύγχρονές του πηγές καθόλου δεν αναφέρονται στη θεία μορφή Του. Οι θαυμάσιοι Ύμνοι του Ρωμανού του Μελωδού απέχουν δυόμισυ αιώνες από τον χρόνο της βιοτής του και το «Συναξάρι» του, που συνέγραψε ο Συμεών ο Μεταφραστής το 960 μ.Χ. απέχει έξι αιώνες από την ιερή «κοίμησή» Του.

Στο γεωγραφικό χώρο της επαρχίας της Λυκίας της Μ. Ασίας έζησε και έδρασε ο αγαπημένος Άγιος των ναυτικών και των κατατρεγμένων, ο Άγιος Νικόλαος. Γεννήθηκε στα Πάταρα της Λυκίας το έτος 240 μ.Χ, ή κατά άλλη εκδοχή το 250.

Οι ευσεβείς γονείς του ανατρέφουν το μοναδικό, και μετά από πολλές προσευχές στον Ύψιστο τέκνο τους, χριστιανικά και το γαλουχούν με τα νάματα της Διδασκαλίας του Ναζωραίου.

Σε πολλή νεαρή ηλικία, ήταν μόλις δεκαεννέα ετών, κατά το Συναξάρι του, ο Νικόλαος παραιτείται από κάθε κοσμική επιθυμία και προσέρχεται στο Ιερό Θυσιαστήριο, όπου λαμβάνει διαδοχικά τον πρώτο και δεύτερο βαθμό της Ιερωσύνης.

Ως Ηγούμενος κατόπιν της Μονής Σιών στα Μύρα της Λυκίας παραδίνει τον εαυτό του στην αυστηρή πνευματική και σωματική άσκηση και διακρίνεται για τις θεάρεστες αρετές του· για τη βαθειά του αφοσίωση στον Θεό, για το ήθος του, την εγκράτεια, την πραότητα, τη σωφροσύνη· για την αδιάκοπη προσευχή, τις νηστείες τις αγρυπνίες. 

Μετά τον θάνατο των ευκατάστατων γονέων του διαθέτει την πατρική του περιουσία σε αγαθοεργίες. Με ιδιαίτερο ζήλο προσφέρει το απόσταγμα της μεγάλης του καρδιάς στους αναξιοπαθούντες και φτωχούς, στις χήρες και τα ορφανά, προσπαθώντας με κάθε τρόπο να ανακουφίσει τον ανθρώπινο πόνο.

Με θεία φώτιση η εκλογή του

Επίσκοπος Μύρων της Λυκίας ο Ηγούμενος της Μονής Σιών Νικόλαος εκλέγεται με θεϊκό φωτισμό. Ενώ οι Επίσκοποι και οι αντιπρόσωποι του Κλήρου ευρίσκονται συγκεντρωμένοι στον Ναό και προσεύχονται στο Άγιο Πνεύμα, ώστε να τούς φωτίσει στην εκλογή του νέου Αρχιερέα Μύρων, ένας Επίσκοπος βλέπει ενώπιον του θεϊκή οπτασία, η οποία τού λέγει ότι ο πρώτος, που θα μπει την επομένη το πρωί στον Ναό ονομάζεται Νικόλαος∙ αυτός πρέπει να εκλεγεί Αρχιερέας Μύρων.

Ο Ηγούμενος Νικόλαος έχει πρόσφατα επιστρέψει από το ευλαβικό προσκύνημά του στους Αγίους Τόπους. Παρακινούμενος από το Άγιο Πνεύμα μπαίνει πρώτος στον Ναό και κατά τη θεία φώτιση εκλέγεται Αρχιερέας Μύρων της Λυκίας.

Κατά τους διωγμούς των χριστιανών από τους συναυτοκράτορες Διοκλητιανό και Μαξιμιλιανό, το 303, ο Επίσκοπος Μύρων Νικόλαος φυλακίζεται για πολλά χρόνια και υφίσταται πολλά βασανιστήρια. Με το διάταγμα του Επισκόπου Μεδιολάνων Αμβροσίου Περί Ανεξιθρησκείας το έτος 313 ο Αρχιερέας Νικόλαος αποφυλακίζεται και επανέρχεται στον Επισκοπικό του θρόνο .

Το έτος 325 στην Α' Οικουμενική Σύνοδο, που συνεκάλεσε ο Μέγας Κωνσταντίνος στη Νίκαια της Βιθυνίας, εκφωνεί θαυμαστό και πύρινο λόγο κατά του αιρεσιάρχη Αρείου, που υπεστήριζε σθεναρά ότι ο Χριστός ήταν κτίσμα κι όχι ο Αληθινός Θεός.

Σύμφωνα με την Παράδοση ο ακάματος λευίτης του Ευαγγελίου Αρχιερέας Νικόλαος οργίζεται τόσο πολύ κατά του Αρείου, ώστε ορμά με πάθος εναντίον του και τον ραπίζει και μάλιστα ενώπιον των Συνοδικών Αρχιερέων και του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου.

Το Ρωμαϊκό όμως Δίκαιο προέβλεπε ότι, όποιος κτυπήσει άλλον ενώπιον του αυτοκράτορα, ετιμωρείτο με κόψιμο του χεριού.

Έτσι, ο Νικόλαος αποβάλλεται ευθύς από τη Σύνοδο και, για μεγαλύτερη τιμωρία, τού αφαιρούν το Ευαγγέλιο και το αρχιερατικό ωμοφόριο – συμβολική πράξη καθαιρέσεως από το λειτούργημά του - και συνάμα τον κλείνουν στη φυλακή, για να περάσει από δίκη.

Την ίδια βραδιά όμως κι ενώ ο Νικόλαος εκρατείτο σιδηροδέσμιος, εμφανίζονται στη φυλακή ο Ιησούς, που τού επιστρέφει το Ευαγγέλιο και η Θεοτόκος, που αποθέτει στους ώμους του το ωμοφόριο.

Το θαύμα γίνεται ευθύς γνωστό στον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο, ο οποίος καλεί τον θερμό υπερασπιστή της Διδασκαλίας του Ναζωραίου ενώπιόν του και τον παρακαλεί να τον συγχωρήσει.

Για τούτο πολλές φορές στις απεικονίσεις του ο Αρχιερέας Νικόλαος φέρει στο άνω μέρος, στη μία πλευρά τον Ιησού που τού επιστρέφει το Ευαγγέλιο και στην άλλη την Θεοτόκο, που τού εναποθέτει πάλι το ωμοφόριο.

Κατά τον υμνογράφο μιμητής του Χριστού του Αρχιερέας Νικόλαος με την αγνή κι ενάρετη ζωή του, τη γεμάτη θαύματα κι αγαθοεργίες, έφτασε σε βαθύτατα γηρατειά. Λίγο πριν από την κοίμησή του, το 333 ή 334 μ.Χ., προσεβλήθη από ασθένεια, για την οποία ο ευσεβής Ιεράρχης ευχαριστούσε αδιάκοπα τον Θεό και δοξολογούσε τον Πλάστη και Δημιουργό του.

Ετάφη σε σαρκοφάγο στη Μητρόπολη των Μύρων. Από το ιερό Σκήνωμά Του ανέβλυζε μύρο, θαυματουργό και ιαματικό για σωματικές και ψυχικές ασθένειες.

Τα Λείψανα του Επισκόπου Νικολάου παρέμειναν στα Μύρα της Λυκίας μέχρι τον 11ον αιώνα. Σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, αλλά και την Παράδοση, το έτος 1087 επί βασιλείας Αλεξίου Α΄του Κομνηνού (1081-1118), όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν τα Μύρα, γίνεται η μετακομιδή του Ιερού Σκηνώματός Του στο Μπάρι της Ιταλίας, επειδή οι χριστιανοί εφοβούντο, μήπως οι αλλόθρησκοι δεν Το σεβασθούν. Κατά μία άλλη εκδοχή Ιταλοί ναύτες ή έμποροι Το μετέφεραν στην Ιταλία. Έκτοτε τα Ιερά Λείψανα του Αγίου αποθησαυρίσθηκαν στη μεγαλοπρεπή Βασιλική, που προς τιμή Του ανεγέρθηκε στο Μπάρι.

Μυροβλήτης και Θαυματουργός

Ο Αρχιερέας Μύρων Νικόλαος τιμάται ιδιαίτερα ως ισότιμος των Προφητών και των Αποστόλων, και μάλιστα μεταξύ των κορυφαίων Πέτρου και Παύλου· υμνείται ως Μυροβλήτης και Θαυματουργός.

Πολλά Εγκώμια και υμνογραφικά κείμενα είναι αφιερωμένα στον Άγιο Νικόλαο και συνάμα, κατά τις εκκλησιαστικές και ιστορικές πηγές, μία πλούσια αγιογραφική και λαογραφική Παράδοση.

Στους δύο ύμνους τού Ρωμανού του Μελωδού προς τον Αρχιερέα των Μύρων, του Κώδικα της Πάτμου, εξαίρονται οι αγώνες του μεγάλου Ιεράρχη κατά των αιρετικών, υμνείται η φιλανθρωπική του δράση και πολλά θαύματά του εξιστορούνται. Πολλά μάλιστα έχουν σχέση με καράβια που θαλασσοκτυπιούνται και ναυτικούς που θαλασσοκινδυνεύουν. 

Εξαιτίας των πολλών θαυμάτων που σχετίζονται με τη θάλασσα οι χριστιανοί αποδίδουν μεγάλη τιμή στον Άγιο Νικόλαο. Τον θεωρούν θαλασσινό Άγιο και κατ’ εξοχήν Προστάτη των Ναυτικών, μολονότι ο ίδιος δεν υπήρξε ποτέ ναυτικός. 

Έτσι, οι ναυτικοί, οι θαλασσινοί και οι ψαράδες, οι ταξιδιώτες των πόντων και των ωκεανών, όταν κινδυνεύουν, τη βοήθειά Του επικαλούνται. Κι Εκείνος με τη μεγάλη αγάπη Του προς τον άνθρωπο δαμάζει τα αγριεμένα κύματα, όχι με την τρίαινα, όπως ο άγριος Ποσειδώνας της μυθολογίας, παρά με τη θεία μορφή Του. Είναι ο πιο γλυκός, ο πιο ήρεμος γέροντας των ανεμοδαρμένων πόντων, που δεν κρατεί κοντάρια και καμάκια, ευλογεί μόνο τα κύματα με τον Σταυρό και το Ευαγγέλιο χωρίς να τα φοβερίζει.

Τη μειλίχια μορφή του Αγίου τους οι ναυτικοί αποκαλούν Αγιοθαλασσίτη.

Ο Άγιος των Μύρων της Λυκίας υπήρξε αγνός και μετριόφρων, ελεήμων και ανεξίκακος. Υπήρξε κανών Πίστεως, ολετήρ Αρείου, Εκκλησίας μέγας πρωτοπροστάτης, ευσεβείας υπέρμαχος, πρόμαχος και οδηγός πιστών, πέλαγος αρετών, φωστήρ παγκόσμιος, διδάσκαλος εγκρατείας, εικών πραότητος, πατήρ ορφανών, προστάτης πενήτων, θλιβομένων παραμύθιον, ασθενούντων ιατρός, βρύση θαυμάτων…»

Η Ορθόδοξη Εκκλησία όρισε η Πέμπτη ημέρα της εβδομάδος να είναι αφιερωμένη στους Αποστόλους και στον Άγιο Νικόλαο, γεγονός που δεν παρατηρείται για κανέναν άλλο Ιεράρχη. Έτσι ο Άγιος Νικόλαος δεν τιμάται μόνο στις 6 Δεκεμβρίου, αλλά και για άλλες πενήντα δύο φορές τον χρόνο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: