ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 16 ἐπί τῇ ἑορτῇ τῆς Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας.

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ  16

Πρός

τόν Ἱ­ε­ρόν Κλῆ­ρον

καί τόν εὐ­σε­βῆ λα­όν

τῆς  κα­θ’ ἡ­μᾶς Ἱ­ε­ρᾶς Μη­τρο­πό­λε­ως

Ἀ­γα­πη­τοί,

Ἡ πρώ­τη Κυ­ρια­κή τῶν Νη­στει­ῶν εἶ­ναι γνω­στή σέ ὅ­λους μας ὡς Κυ­ρια­κή τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας. Πρό­κει­ται γιά μιά ἐ­ξαι­ρε­τι­κῆς σπου­δαι­ό­τη­τος ἑ­ορ­τή πού εἶ­ναι συ­νυ­φα­σμέ­νη μέ τήν αὐ­το­συ­νει­δη­σί­α τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας μας, ὅ­τι ἀ­πο­τε­λεῖ τήν «ΜΙΑΝ, ΑΓΙΑΝ, ΚΑΘΟΛΙΚΗΝ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ». Τήν Ἐκ­κλη­σί­α πού ὁ­μο­λο­γοῦ­με στό ἱ­ε­ρό Σύμ­βο­λο τῆς Πί­στε­ώς μας τή στιγ­μή τοῦ ἁ­γί­ου Βα­πτί­σμα­τός μας, σέ κά­θε Θεί­α Λει­τουρ­γί­α, ἀλ­λά καί κα­θη­με­ρι­νά στήν προ­σευ­χή μας.

Εἶ­ναι, ἐ­πί­σης, ἡ ἑ­ορ­τή πού μᾶς ὑ­πεν­θυ­μί­ζει τή δι­α­χρο­νι­κή ἐ­πι­βε­βαί­ω­ση τοῦ λό­γου τοῦ Χρι­στοῦ μας σχε­τι­κά μέ τήν ἁ­γί­α Του Ἐκ­κλη­σί­α, πού εἶ­ναι τό ἴ­διο τό Σῶ­μά Του, ὅ­τι «πύ­λαι ᾅ­δου οὐ κα­τι­σχύ­σου­σιν αὐ­τῆς»(Ματθ. 16,18).

Δι­α­χρο­νι­κά στό θρί­αμ­βο τῆς ἀ­λή­θειας ἔ­ναν­τι τῆς ποι­κι­λό­μορ­φης πλά­νης, ὅ­πως τήν ἐκ­φρά­ζουν οἱ δι­ά­φο­ρες αἱ­ρέ­σεις πού ἐμ­φα­νί­ζον­ται μέ­σα στήν ἱ­στο­ρί­α, ἐ­ξέ­χου­σα καί μο­να­δι­κή θέ­ση εἶ­χαν καί ἔ­χουν οἱ ἅ­γιοι Πα­τέ­ρες τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας, ὡς ἀ­ναν­τι­κα­τά­στα­τοι φο­ρεῖς, ἐκ­φρα­στές καί ὑ­πε­ρα­σπι­στές τῆς θε­ω­τι­κῆς ἐμ­πει­ρί­ας, τῶν ἁ­γί­ων προ­φη­τῶν, ἀ­πο­στό­λων καί μαρ­τύ­ρων τῆς πί­στε­ώς μας.

Γιά τό λό­γο αὐ­τό τό ἀ­πό­σπα­σμα ἀ­πό τό Συ­νο­δι­κό τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας, σή­με­ρα, ἀ­να­δει­κνύ­ει αὐ­τή τή θαυ­μα­στή καί ἀ­δι­ά­σπα­στη σχέ­ση ἀ­να­φέ­ρον­τας: «Οἱ Προ­φῆ­ται ὡς εἶ­δον, οἱ Ἀ­πό­στο­λοι ὡς ἐ­δί­δα­ξαν, ἡ Ἐκ­κλη­σί­α ὡς πα­ρέ­λα­βεν, οἱ Δι­δά­σκα­λοι ὡς ἐ­δογ­μά­τι­σαν, ἡ Οἰ­κου­μέ­νη ὡς συμ­πε­φώ­νη­κε...».

Η ἀ­να­φο­ρά στά πρό­σω­πά τους, ἡ ἐ­πί­κλη­ση καί χρή­ση τῆς δι­δα­σκα­λί­ας τους καί τῶν ἔρ­γων τους δέν εἶ­ναι προ­σφυ­γή σ’ ἕ­να ἔν­δο­ξο πα­ρελ­θόν  στά  πλαί­σια  μιᾶς  στεί­ρας  ἰ­δε­ο­λο­γι­κῆς πε­ρι­χα­ρα­κώ­σε­ως,

ἀλ­λά ἀ­ναγ­και­ό­τη­τα δι­α­χρο­νι­κή τοῦ ἐκ­κλη­σι­α­στι­κοῦ σώ­μα­τος.

Στά ἱ­ε­ρά πρό­σω­πά τους ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α μας βλέ­πει τίς θε­ω­μέ­νες καί ἁ­γι­α­σμέ­νες ἐ­κεῖ­νες προ­σω­πι­κό­τη­τες πού ἀ­να­δει­κνύ­ουν καί ἀ­πο­δει­κνύ­ουν κα­τά τρό­πο, ὄ­χι θε­ω­ρη­τι­κό,  ἀλ­λά ἄ­με­σο καί ρε­α­λι­στι­κό, τήν μο­να­δι­κό­τη­τα τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως καί τή με­τα­μορ­φω­τι­κή δύ­να­μη τοῦ Εὐ­αγ­γε­λί­ου ὡς ἐκ­κλη­σι­α­στι­κοῦ ἤ­θους.

Εἶ­ναι πρω­τί­στως ἐκ­φρα­στές καί συ­νε­χι­στές τῆς ἀ­πο­στο­λι­κῆς πα­ρα­κα­τα­θή­κης, πρό­μα­χοι καί ὁ­δη­γοί ἀ­ξε­πέ­ρα­στοι στήν προ­ά­σπι­ση τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως, πρό­τυ­πα ζω­ῆς αὐ­θεν­τι­κά γιά κά­θε ἄν­θρω­πο, ζων­τα­νά πα­ρα­δείγ­μα­τα, ἐμ­πνευ­στές δι­α­χρο­νι­κοῦ ἐκ­κλη­σι­α­στι­κοῦ ἤ­θους ἀ­παλ­λαγ­μέ­νου ἀ­πό τήν ἰ­δι­ο­τέ­λεια τοῦ ἀ­το­μι­σμοῦ, τή πλη­γή τῆς δι­αι­ρέ­σε­ως καί τή νό­σο τῆς αἱ­ρέ­σε­ως.

Στά πλαί­σια αὐ­τά ἀν­τι­λαμ­βα­νό­μα­στε π.χ. για­τί ὁ ἅ­γιος Γρη­γό­ριος ὁ Θε­ο­λό­γος, ἀ­να­φε­ρό­με­νος στόν Μέ­γα Ἀ­θα­νά­σιο καί στούς ἐ­πι­κοὺς ἀ­γῶ­νες του γιά τήν προ­ά­σπι­ση τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου πί­στε­ως ἀ­πέ­ναν­τι στούς Ἀ­ρεια­νούς, ἔ­λε­γε: «Ἀ­θα­νά­σιον ἐ­παι­νῶν, ἀ­ρε­τήν ἐ­παι­νέ­σο­μαι. Ταὐ­τόν γάρ ἐ­κεῖ­νον τε εἰ­πεῖν, καί ἀ­ρε­τήν ἐ­παι­νέ­σαι» καί «νό­μον δέ ὀρ­θο­δο­ξί­ας τά ἐ­κεί­νου δόγ­μα­τα»(ΕΠΕ 6,39,94).

Οἱ ἅ­γιοι Πα­τέ­ρες τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας μας εἶ­ναι, ἐ­πί­σης, οἱ ἐν Χρι­στῷ αὐ­θεν­τι­κοί χει­ρα­γω­γοί μας στήν ὀρ­θή ἑρ­μη­νεί­α τῆς Ἁ­γί­ας Γρα­φῆς.

Ὑ­πάρ­χει ὅ­μως ἕ­να ἐ­ρώ­τη­μα. Για­τί σ’ ἕ­να τό­σο δι­α­φο­ρε­τι­κό κό­σμο, ὅ­πως ὁ ση­με­ρι­νός, νά εἶ­ναι ἀ­ναγ­καί­α ἡ πα­ρου­σί­α, ἡ χρή­ση καί ἡ προ­σφυ­γή στούς Πα­τέ­ρες τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας; Γιά λό­γους στεί­ρου συν­τη­ρη­τι­σμοῦ; Φυ­σι­κά ὄ­χι. Φο­βᾶ­ται ἡ Ἐκ­κλη­σί­α τό και­νούρ­γιο; Ἐ­πί­σης ὄ­χι. Λό­γῳ μιᾶς ἰ­δε­ο­λο­γι­κῆς ἐ­ξι­δα­νι­κεύ­σε­ως τοῦ πα­ρελ­θόν­τος; Δέν ἰ­σχύ­ει τί­πο­τα ἀ­π’ ὅ­λα αὐ­τά. Στά πρό­σω­πα τῶν ἁ­γί­ων Πα­τέ­ρων ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α μας δέν βρί­σκει μί­α στο­χα­στι­κή προ­σέγ­γι­ση, ἀλ­λά μιά ἀ­πο­δει­κτι­κή, ἐμ­πει­ρι­κή καί αὐ­θεν­τι­κή βί­ω­ση τοῦ μυσ­τη­ρί­ου τοῦ Χρι­στοῦ.

Ἡ ἐν ἁ­γί­ῳ Πνεύ­μα­τι χα­ρι­σμα­τι­κή κα­τά­στα­σή τους καί ὁ θε­ο­φώ­τι­στος λό­γος τους κα­θι­στᾶ αὐ­τούς, ὡς τούς πλέ­ον ἀ­σφα­λεῖς ἐκ­κλη­σι­α­στι­κούς χει­ρα­γω­γοὺς, δι­α­χρο­νι­κά, γιά νά βι­ώ­σουν καί νά γνω­ρί­σουν οἱ πι­στοί ἀ­πλα­νῶς τό μυ­στή­ριο τοῦ Χρι­στοῦ. Αὐ­τό ἀ­κρι­βῶς τό Μυ­στή­ριο τοῦ Χρι­στοῦ εἶ­ναι ἡ πρό­τα­ση ζω­ῆς τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας στήν ὁ­ποί­α προ­σκα­λοῦν­ται ὅ­λοι,  ὥ­στε «καί αὐ­τοί σω­τη­ρί­ας τύ­χω­σι τῆς ἐν Χρι­στῷ Ἰ­η­σοῦ με­τά δό­ξης αἰ­ω­νί­ου» (Β΄Τιμ. 2, 10).

Αὐ­τή τήν πραγ­μα­τι­κό­τη­τα ἐμ­πει­ρι­κά γνω­ρί­ζον­τάς την ὁ ἅ­γιος Γρη­γό­ριος, ἀρ­χι­ε­πί­σκο­πος Θεσ­σα­λο­νί­κης ὁ Πα­λα­μᾶς, ἕ­νας ἐ­πί­σης κο­ρυ­φαῖ­ος ἐκ­φρα­στὴς καί πρό­μα­χος τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Πί­στε­ως ἐ­ναν­τί­ον ἐ­κεί­νων πού ἀλ­λοί­ω­ναν στήν ἐ­πο­χή του τό Ὀρ­θό­δο­ξο Δόγ­μα, λέ­γει ὅ­τι οἱ ἱ­ε­ροί Πα­τέ­ρες εἶ­ναι οἱ Θε­ο­λό­γοι τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας οἱ ὁ­ποῖ­οι «θε­ο­χα­ρί­στως τε ἐ­δι­δά­χθη­σαν καί θε­ο­μι­μή­τως ἡ­μᾶς ἐ­δί­δα­ξαν» (ΕΠΕ 1,513).

Γι­’­αὐ­τό τό λό­γο οἱ Πα­τέ­ρες τῆς Πεν­θέ­κτης Οἰ­κου­με­νι­κῆς Συ­νό­δου, κα­τα­γρά­φον­τας τήν ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή αὐ­το­συ­νει­δη­σί­α καί ὄ­χι δι­α­τυ­πώ­νον­τας κά­ποι­α προ­σω­πι­κή γνώ­μη, στόν Α΄ Κα­νό­να τους μᾶς ὑ­πεν­θυ­μί­ζουν σχε­τι­κῶς ὅ­τι «πάν­των τῶν ἐν τῇ Ἐκ­κλη­σί­ᾳ τοῦ Θε­οῦ δι­α­πρε­ψάν­των ἀν­δρῶν, οἵ γε­γό­να­σι φω­στῆ­ρες ἐν κό­σμῳ, λό­γον ζω­ῆς ἐ­πέ­χον­τες, τήν πί­στιν κρα­τεῖν βε­βαί­αν καί μέ­χρι συν­τε­λεί­ας τοῦ αἰ­ῶ­νος ἀ­σά­λευ­τον δι­α­μέ­νειν θε­σπί­ζο­μεν, καί τά αὐ­τῶν θε­ο­πα­ρά­δο­τα συγ­γρά­μα­τά τε καί δόγ­μα­τα».

Ἀ­γα­πη­τοί μου ἀ­δελ­φοί, ὡς Ἐ­πί­σκο­πος καί Ποι­μέ­νας τῆς το­πι­κῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, σᾶς πα­ρα­κα­λοῦ­με ἐν Κυ­ρί­ῳ καί σᾶς προ­τρέ­που­με ἐν­θέρ­μως νά γνω­ρί­σου­με καί νά ἀγ­κα­λι­ά­σου­με τόν μο­να­δι­κό, πνευ­μα­τι­κό καί ἀ­τί­μη­το θη­σαυ­ρό τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας μας, πού εἶ­ναι οἱ ἅ­γιοι Πα­τέ­ρες, κα­θὼς ἀ­πο­τε­λοῦν ἄ­σβε­στους ὁ­δο­δεῖ­κτες μέ­σα στήν ἱ­στο­ρί­α καί σαρ­κώ­νουν κα­τά τρό­πο ἀ­νυ­πέρ­βλη­το, ἐν παν­τί τό­πῳ καί χρό­νῳ, τήν πι­στό­τη­τα στήν εὐ­αγ­γε­λι­κή δι­δα­σκα­λί­α καί τό ἐκ­κλη­σι­α­στι­κό ἦ­θος.

Κυ­ρια­κή τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας 2014

Μέ πα­τρι­κές εὐ­χές

Ὁ Μη­τρο­πο­λί­της

+ Ὁ Χί­ου, Ψα­ρῶν καί Οἰ­νουσ­σῶν Μᾶρ­κος